22 Ιουλ 2006

Μbour-Σενεγάλη Οι ψαρόβαρκες που κρύβουν στα δίχτυα τους ανθρώπους.


Οι ξύλινες μακρόστενες βάρκες που δένουν στο λιμάνι του Μbour, αντί να λιγοστεύουν εξαιτίας της έλλειψης ψαριών στα ανοικτά, προς την μεριά του ωκεανού, που δημιούργησαν οι κλιματικές αλλαγές και η υπεραλίευση από τα μεγάλα πλοία που έρχονται από την Ευρώπη, αυξάνονται σε αριθμό. Έχουν γίνει μάλιστα και περιζήτητες με αποτέλεσμα την τεράστια αύξηση της τιμής τους. Τώρα μια βάρκα κοστίζει ακόμη και δέκα εκατομμύρια φράγκα Αφρικής, δηλαδή σχεδόν είκοσι χιλιάδες δολάρια. Πριν από δεκαπέντε χρόνια δεν ήταν πάνω από διακόσιες ενώ τώρα ξεπερνούν τι χίλιες. Οι αφρικάνικες ξύλινες ψαρόβαρκες , αρκετές με μήκος μέχρι και είκοσι μέτρα, που στην γλώσσα των Woloff, ονομάζονται Mbeukk-mi, δηλαδή αυτές που σχίζουν τα κύματα, είναι παραταγμένες στην προκυμαία , σχηματίζοντας ένα πολύχρωμο σκηνικό από ζωηρά κόκκινα , κίτρινα και πράσινα χρώματα και μόνο όταν βάλουν πλώρη για τον ωκεανό , σχεδόν πάντα νύκτα, καταλαβαίνει κανείς πως δεν κουβαλάνε ψαράδες.

Το Mbour, μια βρώμικη πόλη εκατόν εξήντα χιλιάδων κατοίκων, που βρίσκεται ογδόντα πέντε περίπου χιλιόμετρα νότια του Ντακάρ, έχει εξελιχθεί στην μεγαλύτερη πύλη εξόδου παράνομων μεταναστών της χώρας. Σενεγαλέζοι αλλά και άλλοι απελπισμένοι από όλη την Δυτική Αφρική , συγκεντρώνονται στην πόλη για να επιβιβαστούν σε μια ξύλινη βάρκα για ένα τολμηρό και άκρως επικίνδυνο ταξίδι προς την Ευρώπη. Πρέπει να διασχίσουν χίλια πεντακόσια σχεδόν χιλιόμετρα πάνω στα κύματα του Ατλαντικού για να φτάσουν στα Κανάρια νησιά , τα οποία αποτελούν Ισπανικό έδαφος. Πολλοί ψαράδες στο Mbour έχουν αλλάξει δουλειά και κάνουν τώρα το επικερδές λαθρεμπόριο ανθρώπων , παρά το κυνήγι της τοπικής αστυνομίας κα των αρχών της χώρας, που πιεσμένες από την Ευρωπαϊκή Ένωση προσπαθούν να εμποδίσουν ανόρεκτα τους ανθρώπους που θέλουν να φύγουν. Τα ρίσκα αυτής της δουλειάς είναι πολλά αλλά και τα κέρδη μεγάλα. Κάθε λαθρο-μετανάστης πληρώνει έως και 3900 δολάρια ΗΠΑ ( δύο εκατ. φράγκα Αφρικής) , για να επιβιβαστεί. Αρκετές φορές βάρκες και ανθρώπους, καταπίνει ο ωκεανός σε ένα ταξίδι αρκετών ημερών με ελάχιστα εφόδια και κανένα μέτρο προστασίας. Οι «τυχεροί» που θα φτάσουν εξαντλημένοι η μισοπεθαμένοι στις ακτές της Φουέρτεβεντούρα η του Λανθαρότε , θα αρχίσουν να ζούνε μια νέα σκληρή περιπέτεια. Βίαιες απελάσεις, στρατόπεδα συγκέντρωσης και άθλιες συνθήκες διαβίωσης. Παρ’ όλα αυτά τα κύματα των απελπισμένων νέων Αφρικάνων μεγαλώνουν, εξαιτίας της οικονομικής και κοινωνικής αποσάθρωσης της Αφρικής. Στα Κανάρια, μόνο φέτος, έφτασαν μέχρι τώρα ένδεκα χιλιάδες παράνομοι μετανάστες από πέντε χιλιάδες που καταγράφτηκαν όλο το 2005!

Αυτή η μεγάλη αριθμητική έκρηξη έχει δημιουργήσει πανικό στις Ισπανικές αρχές οι οποίες ζήτησαν την συνδρομή της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στο στόχαστρο μπήκε η Σενεγάλη που θεωρείται η ανερχόμενη αφετηρία της παράνομης μετανάστευσης από την Μαύρη Ήπειρο και η οποία φαίνεται να έχει υποκαταστήσει τις εξαγωγές ψαριών με αυτές των ανθρώπων. Μόλις πρόσφατα το μέλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής , Φράνκο Φρατίνι , μίλησε για ένα κοινό σχέδιο έκτακτης ανάγκης για να αποτραπεί η μαζική αποβίβαση στα Κανάρια από τις ακτές της Αφρικής. Η κοινή ομάδα δράσης , με δυνάμεις από διάφορα μέλη της Ένωσης , ονομάζεται Frontex και με σκάφη και αεροπλάνα, θα προσπαθεί να εμποδίσει τις ψαρόβαρκες να πλησιάσουν τις ακτές των νησιών!

* Τις ημέρες που συγκεντρώνονταν το υλικό για τον σημερινό «Αθέατο Κόσμο», ο Χ.Μιχαηλίδης στην «Ελευθεροτυπία» παρουσίασε τον Σενεγαλέζο ράπερ D.J. Awadi, και το πρόσφατο τραγούδι του, «Σουνουγκάλ»( το κανό μας) για την τύχη των Αφρικάνων νεαρών που ταξιδεύουν πάνω στις ψαρόβαρκες προς την Δύση η τον θάνατο. Το τραγούδι μαζί με μια σειρά εκπληκτικών φωτογραφιών βρίσκεται στην ηλεκτρονική διεύθυνση www.studiosankara.com/sunugaal.html. H στήλη το συστήνει στους αναγνώστες της.

8 Ιουλ 2006

Κέηπ-Τάουν, Khayelitsha. Το νέο απαρτχάιντ


Η Hazel Makuzeni, είναι εικοσιπέντε χρόνων και ζει με την μητέρα της στην Khayelitsha, μια μεγάλη παραγκούπολη, είκοσι χιλιόμετρα από το κέντρο του Κέηπ Τάουν. Έγινε γνωστή τελευταία μέσα από ένα ιντερνετικό μπλοκ, όταν έστειλε μια επιστολή για την απελπιστική κατάσταση διαβίωσης και την μεγάλη εγκληματικότητα που επικρατεί στην περιοχή. Σε αυτήν εξιστορεί τους κινδύνους που διατρέχουν ιδιαίτερα οι γυναίκες στους δρόμους της παραγκούπολης από τις συμμορίες των νεαρών κλεφτών, που αρπάζουν, πολύ συχνά, οτιδήποτε πολύτιμο κουβαλάνε οι περαστικοί, με την απειλή των όπλων.

Η Khayelitsha, που στην γλώσσα των Xhosa, θα πει το «νέο σπίτι μας», είναι -με διαφορά- η μεγαλύτερη παραγκούπολη της Νότιας Αφρικής, με πληθυσμό που υπολογίζεται πως φτάνει τις πεντακόσιες χιλιάδες. Με πολυπληθέστερες ομάδες, τους προερχόμενους από τις φυλές Xhosa, Sotho και Zulu, ο νεανικός κυρίως πληθυσμός, ζει σε συνθήκες απόλυτης ένδειας και μιζέριας. Παραπάνω από τους μισούς είναι άνεργοι, η παιδική θνησιμότητα είναι διπλάσια από αυτή στο Κέηπ, οκτώ στους δέκα ζούνε σε παραπήγματα από ύφασμα και τσίγκο, ένα σπίτι στα τρία δεν έχει νερό και για μια τουαλέτα αντιστοιχούν εκατόν πέντε άνθρωποι! Όχι λίγες φορές στην παραγκούπολη που είναι χωρισμένη σε αριθμημένα Cites, ξεσπούνε πυρκαγιές που εξαπλώνονται γρήγορα εξαιτίας των υλικών με τα οποία είναι φτιαγμένα τα παραπήγματα. Στην Cite B, λόγου χάρη, τον περσινό Δεκέμβρη, η φωτιά έκαψε πολλούς, ανάμεσα τους και ένα δεκατετράχρονο κορίτσι. Η φυματίωση και το Aids θερίζουν, με το τελευταίο να έχει συνεχείς αυξητικούς ρυθμούς κρουσμάτων. Η ανυπαρξία αποχετευτικού δικτύου σε συνδυασμό με την παντελή έλλειψη δομών ιατρικής περίθαλψης αποτελούν τις βασικές αιτίες της επιδημίας του Aids στις μικρές ηλικίες. Από τις τετρακόσιες περίπου μωρομάνες που πηγαίνουν για εξετάσεις κάθε μήνα σε ένα κέντρο εξέτασης στην Khayelitsha, οι καταγραφές δείχνουν πως ένα στα τρία νεογέννητα κουβαλάει τον θανατηφόρο ιό. Μέχρι το τέλος του 2004, οι οροθετικοί στην χώρα έφταναν τα 6,2 εκατομμύρια, σχεδόν ένα εκατομμύριο παραπάνω από το 2003.

Δεν είναι καθόλου, λοιπόν, περίεργο που η εγκληματικότητα μαστίζει την παραγκούπολη αλλά και τα υπόλοιπα αστικά κέντρα της χώρας. Ο μαύρος πληθυσμός αποτελεί τον κύριο θύτη αλλά και το κύριο θύμα των διάφορων παραβατικών πράξεων που εκτείνονται από μικρές κλεψιές έως ένοπλες επιθέσεις, βιασμούς και δολοφονίες. Σύμφωνα με τις επίσημες στατιστικές οι αναλογίες αυτών των πράξεων είναι πολύ μεγαλύτερες ανάμεσα στους μαύρους παρά στις υπόλοιπες φυλετικές ομάδες.

Παρά το γεγονός πως η Νότια Αφρική θεωρείται σαν μια έντονα αναπτυσσόμενη οικονομία, στο εσωτερικό της συνεχίζει να περικλείει τεράστιες ανισότητες. Οι ρυθμοί ανάπτυξης αποτελούν προνόμιο μιας μικρής επιχειρηματικής ελίτ, που ανεξάρτητα από χρώμα πια, κτίζει ένα νέο κοινωνικό απαρτχάιντ, ύστερα από την πτώση του ρατσιστικού καθεστώτος των λευκών και την ανάληψη της εξουσίας από το Κογκρέσο. Σε πάνω από 24 εκατομμύρια υπολογίζονται οι Νοτιοαφρικάνοι, αποκλειστικά σχεδόν μαύροι που ζούνε κάτω από το επίσημο όριο της φτώχειας και 12 εκατομμύρια από αυτούς σε συνθήκες απόλυτης εξαθλίωσης. Ένας στους τέσσερις Νότιο-αφρικανούς είναι άνεργος και οι αποκλεισμοί είναι μια καθημερινή κατάσταση παρά τις υποσχέσεις για ισότητα και ίδιες ευκαιρίες για την μαύρη πλειοψηφία.

* Στα μέσα του περασμένου Ιούνη συμπληρώθηκαν τριάντα χρόνια από την μεγάλη σφαγή πάνω από εξακοσίων μαύρων διαδηλωτών στο Σοβέτο, το 1976. Η 16η του Ιούνη καθιερώθηκε σαν ημέρα των νέων και με εκδηλώσεις τιμούνται οι μάρτυρες. Προς τιμήν του νεαρότερου νεκρού, του Έκτορα Πέτερσον, που η συγκλονιστική φωτογραφία του είχε κάνει τον γύρο του κόσμου, στήθηκε μνημείο στο οποίο κατέθεσαν στεφάνια -μεταξύ άλλων- ο πρόεδρος Τάμπο Μπέκι και η μητέρα του Έκτορα. Ο Έκτορας αν ζούσε θα ήταν σήμερα σαράντα-δυο χρόνων.