17 Νοε 2006

Αμπιτζάν –Ακτή Ελεφαντοστού. Σκουπιδοτενεκές για τις πολυεθνικές


Το Σαββατόβραδο στις 19 του Αυγούστου μια βαριά και αποπνικτική μυρωδιά τύλιξε αρκετές λαϊκές συνοικίες του Αμπιτζάν που βρίσκονται κοντά στο εμπορικό λιμάνι. Αυτόπτες μάρτυρες εκείνη τη νύχτα δήλωσαν μετά, πως δεν είχαν αντιμετωπίσει μέχρι εκείνη τη στιγμή στην ζωή τους, τέτοια άσχημη αίσθηση. Έτσι δεν ήταν δύσκολο να συνδυάσουν το γεγονός με όσα συνέβησαν τις επόμενες ημέρες στην πόλη. Πάνω από σαράντα-πέντε χιλιάδες άνθρωποι έσπευσαν για βοήθεια στα τοπικά νοσοκομεία και δέκα περίπου από αυτούς έχασαν την ζωή τους. Όλοι σχεδόν είχαν τα ίδια συμπτώματα. Ναυτίες, πονοκεφάλους, εντερικές διαταραχές, σοβαρές δυσκολίες στην αναπνοή και συνεχείς ρινορραγίες. Ισχυρές ενδείξεις μαζικής δηλητηρίασης που ακόμα και σε μια χώρα, όπου η ανθρώπινη ζωή από τους συνεχείς εμφύλιους και την φτώχεια έχει σχετική αξία, προκάλεσε ισχυρό σοκ. Η δηλητηρίαση προήλθε κυρίως από το νερό και τα ψάρια, που μολύνθηκαν σχεδόν ακαριαία. Από τότε μέχρι και σήμερα οι άνθρωποι στην πόλη αναγκάζονται να σκοτώνουν μαζικά τα ζώα τους, να μην ψαρεύουν και να διψούν στην κυριολεξία για να αποφύγουν το δηλητήριο.

Η καταστροφή ήταν τέτοια που ήταν δύσκολο να κρυφτεί ο ένοχος. Ένα δεξαμενόπλοιο με το όνομα «Probo Koala», με σημαία Παναμά και διαχειρίστρια μια εταιρία στην Αθήνα, ναυλωμένο από την ολλανδική εταιρία Trafigura Beheer BV, είχε καταπλεύσει στο λιμάνι τις προηγούμενες ώρες. Όπως αναγκάστηκε να ομολογήσει η εταιρία, αφού κουβάλησε μερικές χιλιάδες κυβικά μέτρα βενζίνης από την Εσθονία στην Νιγηρία, έφτασε στο Αμπιτζάν για να αδειάσει πεντακόσιους τόνους απόβλητα σε συνεργασία με έναν ντόπιο εργολάβο. Στην πραγματικότητα να πετάξει στην θάλασσα επικίνδυνες χημικές ενώσεις, που εντοπίστηκαν ύστερα από την μαζική δηλητηρίαση, όπως το καυστικό νάτριο, το υδρόθειο και άλλες οργανοχλωριομένες ενώσεις. Η θάλασσα όπως ήταν αναμενόμενο μόλυνε γρήγορα την ακτή, το τριτοκοσμικό υδρευτικό δίκτυο καθώς και τα υπόγεια νερά.

Η Trafigura, δεν είναι μια άγνωστη εταιρία. Από το 1993, είναι δραστήρια στην μεταφορά και την εμπορία βαριών μετάλλων και ενέργειας, με πενήντα πέντε γραφεία αντιπροσώπευσης σε τριάντα-έξι χώρες. Ο όμιλος, που έχει τα κεντρικά του στην Λουκέρνη της Ελβετίας, είναι ολλανδικών συμφερόντων και αποτελείται από μια πλειάδα επιχειρήσεων, μερικές από τις οποίες έχουν μπλεχτεί σε σκάνδαλα γύρω από το περίφημο πρόγραμμα του ΟΗΕ «πετρέλαιο για τρόφιμα» στο Ιράκ, την περίοδο του εμπάργκο. Ορισμένα μάλιστα ΜΜΕ, με αφορμή την μαζική δηλητηρίαση θυμήθηκαν πως η εταιρεία έχει κατηγορηθεί και για δωροδοκία προς τον γιο του Κόφι Αναν, η Γκρινπίς επίσης κατήγγειλε πως ένα άλλο σκάφος ναυλωμένο από την Trafigura, το Probo Emu, είχε μολύνει παλιότερα τις Ισπανικές ακτές

Στην πραγματικότητα η Trafigura έκανε, ίσως με κάποια δόση υπερβολής και ατζαμοσύνης, αυτό που κάνουν μόνιμα όλες οι πολυεθνικές που σέβονται τον εαυτό τους και τους μετόχους τους. Για να αποφύγει το κόστος ενός καθαρισμού σε λιμάνι της Νιγηρίας και πολύ περισσότερο της Ευρώπης (πληροφορίες επιμένουν πως το τάνκερ έφυγε από το λιμάνι του Άμστερνταμ εξαιτίας της υψηλής τιμής επεξεργασίας των αποβλήτων που ζητήθηκε εκεί), άδειασε τα δηλητήριά του σε έναν από τους αγαπημένους δυτικούς προορισμούς. Την φτωχή Αφρική, που στην πλειοψηφία της κυβερνάται από διεφθαρμένες ελίτ και διοικήσεις που είναι πρόθυμες για ένα φιλοδώρημα να δολοφονήσουν τους υπηκόους τους, ανίσχυρες και άβουλες απέναντι στην ισχύ των δυτικών εταιρειών η κρατών.

* Μόλις πέρασε το πρώτο σοκ χιλιάδες κάτοικοι του Αμπιτζάν ξέσπασαν στους δρόμους με μαζικές διαδηλώσεις, επιθέσεις σε κυβερνητικά κτίρια και συγκρούσεις με την αστυνομία. Στις αρχές του Σεπτέμβρη η κυβέρνηση αναγκάστηκε, για να κατευνάσει τα πνεύματα, να παραιτηθεί αντικαθιστώντας ορισμένους από τους υπουργούς που θεωρήθηκαν άμεσα υπεύθυνοι. Η υπόθεση ακόμα ερευνάται, το πλοίο εντοπίστηκε και ερευνήθηκε στην Βόρεια Θάλασσα και δύο στελέχη της Trafigura μαζί με ντόπιους δημόσιους υπαλλήλους περιμένουν να δικαστούν.

4 Νοε 2006

Δέλτα Guangdong, Κίνα. Παγίδα για τους εσωτερικούς μετανάστες


O Zhu Jiang ή αλλιώς ο ποταμός των μαργαριταριών, είναι το τρίτο σε μήκος ποτάμι στην Κίνα, ύστερα από τον Κίτρινο και τον Γιανκτσέ. Χύνεται στην Θάλασσα της Νότιας Κίνας,ανάμεσα στο Χονγκ-Κόνγκ και το Μακάο, δημιουργώντας το ομώνυμο Δέλτα, στην ευρύτερη περιοχή του οποίου έχει δημιουργηθεί ένα από τα ισχυρότερα κέντρα οικονομικής ανάπτυξης της χώρας. Η επαρχία Guangdong, (Καντόνα) με επίκεντρο την πρωτεύουσα Guangzhou αλλά και άλλες αστικές συγκεντρώσεις όπως η Shenzhen, η Dongguan, η Zhongshan και η Shunde γύρω από το Δέλτα, που ονομάζονται και μικρές τίγρεις, αποτελούν πλέον ορισμένες από τις πιο ισχυρές οικονομικές ατμομηχανές της Κίνας, με απίστευτες συγκεντρώσεις βιομηχανιών και ραγδαία ανοικοδόμηση. Την δεκαετία του Ενενήντα η περιοχή σημείωσε μια μέση ετήσια αύξηση 14% και παράγει ήδη πάνω από το 40% του συνολικού εξωτερικού εμπορίου της χώρας.

Όπως συμβαίνει παντού στις πλούσιες εκβολές των ποταμών στον κόσμο, έτσι και στο Δέλτα της Guangdong, οι συγκεντρώσεις αποδημητικών πουλιών είναι μεγάλες. Το ίδιο μεγάλη είναι όμως είναι και η συρροή των περιπλανώμενων εργαζόμενων, εκατομμύρια από τους οποίους φεύγουν καθημερινά από την ύπαιθρο και τις φτωχές περιοχές κατά μήκος του Κίτρινου Ποταμού και εγκαθίστανται στην περιοχή αναζητώντας εργασία. Μέχρι το 2000, σύμφωνα με τις επίσημες κρατικές στατιστικές, πάνω από δέκα εκατομμύρια εσωτερικοί μετανάστες από την ύπαιθρο έφτασαν στην περιοχή και το κύμα συνεχίζει αμείωτο. Τώρα υπολογισμοί τους ανεβάζουν σε 19 εκατομμύρια. Σε αντίθεση με το τι συμβαίνει στο Πεκίνο ή τη Σαγκάη, στο Δέλτα οι μετανάστες είναι στην μεγάλη πλειοψηφία τους γυναίκες, με ηλικίες ανάμεσα στα δεκαοκτώ και τα είκοσι πέντε, με αποτέλεσμα να είναι πιο ευάλωτες στην εργοδοτική εκμετάλλευση. Οι περισσότερες δουλεύουν δέκα και δώδεκα ώρες την ημέρα χωρίς Κυριακές και αργίες, σε συνθήκες εξοντωτικές και ανθυγιεινές, χωρίς μέτρα προστασίας με τετρακόσια έως πεντακόσια γιουάν τον μήνα (δηλαδή πενήντα με εβδομήντα δολάρια), σε θέσεις ανειδίκευτων στις βιομηχανίες παιγνιδιών, ρούχων και παπουτσιών. Στο χέρι παίρνουν λιγότερα μιας και οι εργοδότες κρατάνε ένα σεβαστό ποσό για την διαβίωση στους κοιτώνες-κλουβιά και για ένα πιάτο άθλιο φαγητό. Τα περιστατικά των κακοποιήσεων, των αυθαιρεσιών και των απολύσεων με την παραμικρή αντίδραση είναι συνηθισμένα από τους προσωπάρχες.

Αυτή τη στιγμή υπολογίζεται πως διακόσια εκατομμύρια εσωτερικοί μετανάστες εργάζονται στις μεγάλες πόλεις της χώρας. Το 68% έως και το 80% των εργαζόμενων στις κατασκευές προέρχονται από αυτήν την κατηγορία και ανάλογα ψηλά ποσοστά υπάρχουν στον τομέα της ελαφριάς βιομηχανίας. Οι αμοιβές των περισσότερων δεν ξεπερνάνε τα οκτακόσια γιουάν τον μήνα και οι ώρες δουλειάς είναι πάνω από τις 49 που είναι το ανώτατο νόμιμο όριο. Οι εργαζόμενοι αυτοί δεν έχουν ίχνος κοινωνικής προστασίας, συντάξεις και ασφάλιση, πρόσβαση στην εκπαίδευση και την υγειονομική περίθαλψη, επιδόματα, άδειες κ.λπ., ακόμα και αυτά που προβλέπουν οι νόμοι της χώρας. Αναγκάζονται να πληρώνουν για όλα με την δικαιολογία πως δεν αποτελούν μόνιμο μέρος του αστικού πληθυσμού. Έτσι για παράδειγμα οι στατιστικές δείχνουν πως τα μισά από τα παιδιά αυτών των μεταναστών δεν πάνε σχολείο και τα υπόλοιπα πρέπει να πληρώσουν υπέρογκα ποσά για να φοιτήσουν.

Χρησιμοποιώντας το σύστημα Houku, δηλαδή τους περιορισμούς στην μετεγκατάσταση που η επαναστατική Κίνα επέβαλλε ανάμεσα στην ύπαιθρο και τις πόλεις σαν μέτρο προστασίας της αγροτικής παραγωγής και ισόρροπης ανάπτυξης, το σημερινό καθεστώς του Πεκίνου και η ελίτ που βρίσκεται πίσω από αυτό, ανακάλυψε έναν έμμεσο τρόπο για να δημιουργήσει και να διατηρεί μια τεράστια μάζα φτηνών εργατικών χεριών, χωρίς δικαιώματα στις πόλεις. Εύκολη λεία για τις πολυεθνικές και τους ντόπιους συνεργάτες και συνεταίρους τους, που πλουτίζουν από το αίμα και τον ιδρώτα εκατομμυρίων ανθρώπων.

* Σχετικά με το προηγούμενο θέμα του «Αθέατου Κόσμου», πληροφορηθήκαμε πως το δικαστήριο του Ζαρού ανέβαλε και πάλι την δίκη του Γουέντερσον Φρανσίσκο Ντος Σάντος, με προφανή στόχο την παράταση της ομηρίας του. Αμέσως μετά ο δικηγόρος του κατήγγειλε πως, ύστερα από μια νέα εξέγερση στο Ουρσο Μπράνκο, οι αρχές της φυλακής επέβαλλαν σκληρές σωματικές τιμωρίες στους φυλακισμένους. Ο Ρούσο βρέθηκε αλυσοδεμένος και γεμάτος εγκαύματα από την αναγκαστική παραμονή του κάτω από τον ήλιο για ημέρες, ολόγυμνος.