17 Νοε 2007

Τσάκο – Βόρεια Αργεντινή. Σιωπηλή γενοκτονία


Τις ίδιες ημέρες σχεδόν που συνεχίζοταν το γιορταστικό κλίμα στο Μπουένος Αιρες για την εκλογή της Κριστίνα Φερναντέζ ντε Κίρχνερ στην προεδρία από την άλλη άκρη της χώρας, χίλια πεντακόσια χιλιόμετρα μακριά από το Μπουένος Αιρες, από την βορειοανατολική πλευρά, οι ειδήσεις έφερναν μια μελαγχολική πνοή θανάτου. Σχεδόν πάνω στα διοικητικά σύνορα που χωρίζουν τις επαρχίες Τσάκο και Φορμόσα, εκεί που ενώνονται οι παραπόταμοι του Παρανά, Μπερμεχίτο και Teuco, στο χωριό Ρίο Μπερμεχίτο, λίγες ημέρες πριν, δημοσιογράφοι συναντούσαν τον Απολινάριο Ντομίγκεζ στο πλίθινο σπίτι του. Ο Απολινάριο, ιθαγενής της φυλής Τόμπα, με δυσκολία κρατιέται στην ζωή και το σκελετωμένο σώμα του έχει φτάσει να ζυγίζει μόνο τριάντα έξι κιλά. Ο Απολινάριο παλιός «μπρασέιρο», (εργάτης γης) στις βαμβακοφυτείες δεν έχει κανένα τρόπο να τραφεί και περιμένει καρτερικά το μοιραίο. Στους δημοσιογράφους διεκτραγωδεί την σημερινή κατάστασή του καρφώνοντας τα ζωηρά μάτια του που κολυμπάνε πλέον στις κόγχες και ζητώντας ελπίδα και βοήθεια. Την ίδια εικόνα μπορεί να συναντήσει κανείς και στο νοσοκομείο της πόλης Castelli, όπου οι οικογένειες πηγαίνουν τους ετοιμοθάνατους. Στην επαρχία Τσάκο, την φτωχότερη της Αργεντινής, είκοσι περίπου άνθρωποι, όλοι ιθαγενείς που ζούνε στα δάση, πέθαναν από υποσιτισμό το τελευταίο διάστημα, και τις συνακόλουθες αρρώστιες που αυτός φέρνει, συνήθως την φυματίωση και την μολυσματική Σάγκας.

Στην Τσάκο ζούνε σχεδόν εξήντα χιλιάδες ιθαγενείς από τις τετρακόσιες που υπολογίζεται πως είναι το σύνολο του αμιγώς ιθαγενικού πληθυσμού στην Αργεντινή, χωρισμένοι σε είκοσι εθνικές ομάδες, με πολυπληθέστερους του Μαπούτσε, τους Κόλλα, τους Τόμπα και τους Γουίχι. Στην Τσάκο υπερισχύουν οι Τόμπα, οι Μοκόβι και οι Γουίχι. Η μεγάλη κοινότητα των Τόμπα ζει εδώ και αιώνες μέσα στο δάσος σε μια περιοχή που λέγεται "El Impenetrable” (δηλαδή η αδιαπέραστη) κυνηγώντας και συλλέγοντας φρούτα και άλλους καρπούς από τα δένδρα. Όλοι συνηγορούν πως η εκτεταμένη αποδάσωση της περιοχής για τη δημιουργία τεράστιων φυτειών σόγιας για βιοκαύσιμα σε συνδυασμό με τη συγκέντρωση της γης σε λιγοστούς μεγαλοϊδιοκτήτες είναι η βασική αιτία αυτής της σιωπηλής γενοκτονίας των αυτοχθόνων πληθυσμών. Σύμφωνα με στοιχεία ενός ανεξάρτητου οργανισμού, το 7% των ιδιοκτητών γης στην Τσάκο, ύστερα από την κρατική διανομή που έγινε τα τελευταία χρόνια, κατέχει το 70% των παραγωγικών εδαφών της επαρχίας. Η αντικατάσταση μάλιστα της καλλιέργειας βαμβακιού με αυτήν της σόγιας έχει μειώσει δραματικά τις ανάγκες για εργατικά χέρια. Τόσο η κεντρική κυβέρνηση όσο και οι τοπικές αρχές στην πρωτεύουσα της Τσάκο με το όμορφο όνομα Resistencias, τους έχουν αφήσει αβοήθητους, δίχως καμιά ιατρική βοήθεια και με λιγοστές επισιτιστικές αποστολές που συνήθως λεηλατούνται από τις τοπικές υπηρεσίες. Τον περασμένο Μάη μάλιστα, στο Ρίο Μπερμεχίτο αποκαλύφτηκε πως ο δήμαρχος Λορέντζο Χέφνερ κατακρατούσε τόνους τροφίμων σε αποθήκες και αρνούνταν να τις μοιράσει στους πεινασμένους ιθαγενείς.

Στην Αργεντινή, ύστερα από την πρόσφατη οικονομική κατάρρευση και το συνακόλουθο λαϊκό ξεσηκωμό, το γνωστό Αργεντινάζο, η οικονομική ελίτ κατάφερε με ορισμένες πολιτικές μανούβρες όχι μόνο να διασωθεί αλλά και στο νέο οικονομικό κύκλο που ακολούθησε να επεκτείνει τα κέρδη της, δημιουργώντας μεγαλύτερες κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες. Σε αυτήν την βάρβαρη κοινωνική πόλωση οι ιθαγενείς βρίσκονται στον πάτο του πηγαδιού και είναι αυτοί που ρίχνονται, καθημερινά, κυριολεκτικά στον Καιάδα στο όνομα μιας ανάπτυξης που, όχι αργά, θα φανεί πως φέρνει νέες κοινωνικές θύελλες στην χώρα.

* Πρόσφατα οι οργανώσεις των ιθαγενών από την Τσάκο έσπασαν την σιωπή τους και άρχισαν να κινητοποιούνται τόσο στην επαρχιακή πρωτεύουσα όσο και με την κάθοδο τους στο Μπουένος Αιρες, όπου υπέβαλλαν μέσω των δικηγόρων τους μηνύσεις και διαδήλωσαν έξω από το Ανώτατο Δικαστήριο. Για περισσότερες πληροφορίες για τους αριθμούς των ιθαγενικών πληθυσμών στην Αργεντινή στην τελευταία κρατική έκθεση από υπηρεσία του Υπουργείου Οικονομικών που βρίσκεται στην ηλεκτρονική διεύθυνση

3 Νοε 2007

Cañada Real Galiana-Μαδρίτη. «Ιντιφάντα» στην καρδιά της Ισπανίας


Πολύ κοντά στην εθνική οδό με κατεύθυνση την Βαλένθια, στα νοτιοανατολικά περίχωρα της Μαδρίτης, τριάντα λεπτά περίπου απόσταση με το αυτοκίνητο από το επιβλητικό κέντρο της ισπανικής πρωτεύουσας, η Cañada Real Galiana ίσως να είναι η μεγαλύτερη παραγκούπολη στην Δυτική Ευρώπη. Στα σύνορα με τον δήμο Rivas-Vaciamadrid, πρόκειται για μια περιοχή γνωστή σαν «Βασιλικός Ισθμός» καθώς τον δέκατο τρίτο αιώνα ήταν υπό την προστασία του βασιλιά Αλφόνσου του 10ου, ο οποίος είχε απαγορεύσει την οικοδόμηση κάθε κτιρίου στην περιοχή. Στη συνέχεια για ένα μεγάλο διάστημα ήταν βοσκότοπος για αγελάδες, ενώ σήμερα ακριβώς δίπλα έχει κατασκευαστεί μία μονάδα αποτέφρωσης σκουπιδιών. Σε μια διαδρομή σαράντα χρόνων η παραγκούπολη έφτασε να έχει πάνω από δύο χιλιάδες παράνομα σπίτια, άλλα ξύλινα και άλλα κανονικές κατασκευές με τούβλα, στα οποία κατοικούν σε τριτοκοσμικές συνθήκες ίσως και σαράντα χιλιάδες άνθρωποι. Οι περισσότεροι από αυτούς είναι Μαροκινοί και Ρουμάνοι μετανάστες, η πλειοψηφία δίχως επίσημα χαρτιά, και Τσιγγάνοι.

Για τις ισπανικές αρχές και τον δήμαρχο της Μαδρίτης Alberto Ruiz Gallardón, η φτωχογειτονιά είναι επίκεντρο για το εμπόριο ναρκωτικών και πηγή εγκληματικότητας, επιχείρημα που προσπαθεί να δικαιολογήσει τις αποφάσεις για τη εκδίωξη των κατοίκων της. Να δώσουμε ένα τέλος στον «τσαμπολισμό» διακήρυξε ο Gallardón και έβαλε μπροστά το σχέδιο εκκένωσης. Στην πραγματικότητα ο δήμος της Μαδρίτης επιδιώκει εδώ και καιρό να αξιοποιήσει επιχειρηματικά και οικιστικά την περιοχή και οι «τσαμπολίστας» αποτελούν εμπόδιο σε αυτά τα σχέδια. Στη σκιά της επίσημης προπαγάνδας όμως, η αλήθεια είναι ως συνήθως διαφορετική. Στην Cañada Real Galiana η φτώχεια και οι ανύπαρκτες υποδομές αναπαράγουν μια κοινότητα ανθρώπων που χρησιμεύει σαν φτηνή εργατική δύναμη και είναι φυσικό σε τέτοιες συνθήκες η παραβατικότητα να αποτελεί εναλλακτική λύση ζωής, όταν δεν υπάρχουν δουλειές η όταν αυτές δίνονται για ένα κομμάτι ψωμί.

Στις 18 του Οκτώβρη ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις συνόδεψαν μερικές μπουλντόζες με σκοπό την κατεδάφιση ορισμένων σπιτιών, σύμφωνα με τις διαταγές του δημαρχείου. Γύρω από τα ερείπια του πρώτου σπιτιού που κατεδαφίστηκε, στο οποίο έμενε μια οικογένεια Μαροκινών εργατών με δύο παιδιά, εξελίχτηκαν εικόνες σκληρών μαζικών συγκρούσεων. Τραυματίστηκαν περίπου σαράντα αστυνομικοί και άλλοι τόσο κάτοικοι, οι περισσότεροι από τις πλαστικές σφαίρες και τις χημικές ουσίες που έριξαν οι δυνάμεις καταστολής. Αναφέρθηκαν επίσης εννιά συλλήψεις. Οι φωτογραφίες που έκαναν τον γύρο του κόσμου διέφεραν ελάχιστα από εκείνες που έρχονται συνήθως από την Παλαιστίνη, όταν οι Ισραηλινοί ρίχνουν σπίτια Παλαιστινίων. Και όχι άδικα η «Ελ Παΐς» παραλλήλισε την αντίσταση στην Cañada Real Galiana με την Ιντιφάντα στα κατεχόμενα Παλαιστινιακά εδάφη. Ξαφνικά η Ισπανία ανακάλυψε, πως στην καρδιά της, πίσω από τα φώτα της δημοσιότητας υπάρχουν χιλιάδες άνθρωποι που ζούνε στην αθλιότητα.

* Στην μητροπολιτική περιοχή της Μαδρίτης ζούνε περίπου έξι εκατομμύρια άνθρωποι. Από αυτούς το 15%, δηλαδή εννιακόσιες χιλιάδες, ζούνε με λιγότερα ή πολύ λιγότερα από το ετήσιο όριο των 7628,00 ευρώ και το 40% με λιγότερο από το ετήσιο των 9111,00 ευρώ, σύμφωνα με μια έρευνα της εργατικής ομοσπονδίας Comisiones Obreras (CC.OO), που δημοσιεύτηκε τον περασμένο Απρίλη. Η φτώχεια είναι μεγαλύτερη στις γυναίκες. Μια στις πέντε γυναίκες ζει σε κατάσταση ένδειας.

* * Ο δαίμων της διόρθωσης και όχι του τυπογραφείου ευθύνεται για την μετατροπή των αυτοχθόνων Αιμάρα σε Εμάρα, στον προηγούμενο «Αθέατο Κόσμο» .