6 Απρ 2013

Πόλη της Γουατεμάλα
Η Δίκη


Πόλη της Γουατεμάλας, πρωινό της Τρίτης 19 του Μάρτη 2013, έξω από το επιβλητικό δικαστικό μέγαρο, υπήρχε ασυνήθιστη κοσμοσυρροή. Δικηγόροι, εκπρόσωποι οργανώσεων για τα ανθρώπινα δικαιώματα, τοπικά και διεθνή τηλεοπτικά κανάλια και πλήθος δημοσιογράφων μαζί με μια μεγάλη ομάδα αυτοχθόνων Μάγια, άνδρες και γυναίκες με τις παραδοσιακές ενδυμασίες που φορούν συνήθως στις γιορτινές ημέρες. Όλοι προσπαθούσαν να μπούνε στο κτίριο αλλά μόνο τριακόσιοι από αυτούς τα κατάφεραν. O αγρότης Nicolas Brito Bernal ήταν ο  πρώτος μάρτυρας κατηγορίας που  στάθηκε μπροστά στους τρεις δικαστές και κάτω από το επιβλητικό εθνόσημο, σήκωσε το χέρι, για να ορκιστεί πως θα πει την αλήθεια. Χρειάστηκε -όπως και οι περισσότεροι  μάρτυρες κατηγορίας που τον ακολούθησαν-  την βοήθεια διερμηνέα, για να καταθέσει, μιας και δεν γνωρίζει τα ισπανικά. Όλοι προέρχονται από τα βόρειο-δυτικά υψίπεδα, είναι Μάγια-Ιξίλ, μια επιμέρους ομάδα του  λαού των Μάγια. Κατοικούν σε μια περιοχή γνωστή ως το τρίγωνο Ιξίλ, στην επαρχία Ελ Κιτσέ, στην καταπράσινη Σιέρα. Κουτσουματάνες σε μικρές κωμοπόλεις και πολλά χωριά. Ο Brito Bernal περιέγραψε με λόγια σταθερά την κόλαση που έζησε στις 25 του Μάρτη του 1982, στο χωριό του, στο Κανάκε στον δήμο της Σάντα Μαρία Νεμπάχα. Κρυμμένος είδε την εισβολή στρατιωτών στο χωριό, το ξάφνιασμα των γυναικών την ώρα που ζύμωναν τορτίγιες, τη μαζική σφαγή πολλών από αυτές και την πυρπόληση αρκετών σπιτιών. Οι δολοφόνοι δεν έμειναν, όμως, μόνο σε αυτά. Με τις ξιφολόγχες αφαίρεσαν τις καρδιές των σκοτωμένων και τις συγκέντρωσαν πάνω σε ένα τραπέζι, μακάβριο τρόπαιο και αδιανόητη πράξη, για να επιβληθεί ο απόλυτος τρόμος στους δύσμοιρους χωρικούς. Τον μάρτυρα ακολούθησαν αρκετοί άλλοι την ίδια και τις επόμενες ημέρες της δίκης που διακόπηκε, για να συνεχιστεί μετά το καθολικό Πάσχα. Άλλοι με ψυχραιμία και άλλοι με λυγμούς και δάκρυα περιέγραψαν ανάλογες εγκληματικές πράξεις και μαζικές σφαγές  που συνέβησαν στο τρίγωνο των Ιξίλ στην διετία 1982-1983. Συνολικά ο πληθυσμός της περιοχής πλήρωσε με χίλιους οκτακόσιους θανάτους τις στρατιωτικές επιχειρήσεις, που σκοπό είχαν να αντιμετωπίσουν το αριστερό αντάρτικο. Οι σκοτωμένοι ήταν κάθε ηλικίας, πολλές γυναίκες, ακόμη και βρέφη και αγέννητα παιδιά. 

Για πρώτη φορά σε χώρα της αμερικάνικης ηπείρου, ένας πρώην δικτάτορας οδηγείται σε δικαστήριο με την βαριά  κατηγορία της γενοκτονίας. Ο Χοσέ Εφράιν Ρίος Μόντ, 86 χρόνων σήμερα, ήταν ο επικεφαλής της στρατιωτικής χούντας που κατέλαβε την εξουσία τον Μάρτη του 1982. Μέχρι τον Αύγουστο του 1983, που ανατράπηκε από άλλο  πραξικόπημα, ο Μόντ κορύφωσε τον βρώμικο πόλεμο ενάντια στους ιθαγενείς και στα αντάρτικα που, συγχωνευόμενα εκείνη την περίοδο, είχαν σχηματίσει την Εθνική Επαναστατική Ενότητα της Γουατεμάλας. Φανατικός ευαγγελιστής, εκπαιδευμένος στην περιβόητη στρατιωτική Σχολή της Αμερικής, ο Μοντ έκανε τα πάντα, για να την γλιτώσει τα τελευταία χρόνια, κρυμμένος πίσω από την βουλευτική ασυλία. Μόλις αυτή σταμάτησε να τον καλύπτει, βρέθηκε αντιμέτωπος με τις δικαστικές έρευνες μαζί με το πρωτοπαλίκαρο του, τον αρχηγό των μυστικών υπηρεσιών Χοσέ Μαουρίσιο Ροδρίγες. Εν τέλει, και κάτω από την πίεση της κοινωνίας, οδηγήθηκε στο εδώλιο, γεγονός φυσικά που έχει προκαλέσει δυσαρέσκεια στον στρατό και σε μερίδες της οικονομικής ελίτ. Τριάντα χρόνια περίμεναν υπομονετικά οι Μάγια-Ιξίλ να τον δουν σε αυτή τη θέση και δίκαια θεωρούν πως αυτό ποτελεί μια πρώτη δικαίωση.

Χώρα στενά δεμένη στο αμερικάνικο άρμα, η Γουατεμάλα γνώρισε διαδοχικές στρατιωτικές δικτατορίες, αφότου το 1954 η CIA και πίσω από αυτήν η United Fruit Company, η μετέπειτα Τσικίτα, ανέτρεψαν τον δημοκρατικά εκλεγμένο πρόεδρο Αρμπένς Γκουσμάν. Τριάντα έξι χρόνια κράτησε ο βρώμικος πόλεμος, που επίσημα θεωρείται εμφύλιος αλλά στην ουσία ήταν ένα διαρκές μαζικό έγκλημα ενάντια στον αγροτικό πληθυσμό από τις αμερικάνικες πολυεθνικές, την λευκή μειοψηφία και τον στρατό. Συντηρητικοί υπολογισμοί ανεβάζουν σε διακόσιες χιλιάδες τους νεκρούς αυτής της εκστρατείας, που σημάδεψε ανεξίτηλα την ιστορία της χώρας. Ο Μόντ, ακόμα και στις πρώτες μέρες της δίκης, έδειξε πως θα κάνει τα πάντα, για να την γλιτώσει. Ξέρει καλά πως συνεχίζει να έχει ισχυρούς φίλους μέσα και έξω από την χώρα, ακόμα και αν κάποιοι από αυτούς θα ήθελαν να είναι αυτός που θα πληρώσει για όλα, έτσι ώστε να  βγουν λάδι τα μεγάλα αφεντικά. Τα οποία συνεχίζουν να εξουσιάζουν την χώρα, να οργανώνουν ακόμη και τώρα τάγματα θανάτου και να δολοφονούν ηγέτες λαϊκών και εργατικών κινημάτων. Άλλωστε, όλοι ξέρουν πως και ο σημερινός πρόεδρος Μολίνα, πρώην στρατιωτικός και απόφοιτος και αυτός της Σχολής της Αμερικής, υπηρέτησε στην διαβοητη ειδική  στρατιωτική ομάδα Kaibiles, που βαρύνεται με ειδεχθή εγκλήματα.

ΕΠΙΣΚΕΦΤΕΙΤΕ την ιστοσελίδα www.plazapublica.com.gt, για να διαβάσετε ρεπορτάζ και άρθρα για την δίκη καθώς και μια συλλογή φωτογραφιών
ΔΕΙΤΕ  τρέιλερ δύο γνωστών ντοκιμαντέρ.«Η αόρατη γενοκτονία των γυναικών» vimeo.com/36268697 και «Γυναίκες, βία και σιωπή στην Γουατεμάλα» periodismohumano.com/mujer/mujer-violencia-y-silencio-en-guatemala.html

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου