19 Δεκ 2015

Κιουρετσίκ, Μαλάτεια
Η επιστροφή του μαραγκού Ιμπο

Κιουρετσίκ, Μαλάτεια
Η επιστροφή του μαραγκού Ιμπο
 Περίπου εξήντα χιλιόμετρα, δυτικά της Μαλάτειας βρίσκεται το Κιουρετσίκ. Μια συστάδα είκοσι επτά αραιοκατοικημένων γεωργοκτηνοτροφικών οικισμών, σε μια ημιορεινή περιοχή, στους πρόποδες του Νουργκάκ και του νοτιοδυτικού Ελμπιστάν. Στη λιγοστή καλλιεργούμενη γη, ευδοκιμούν ιδιαίτερα οι βερικοκιές. Τα νωπά και τα ξερά βερίκοκα του Κιουρετσίκ αλλά και όλης της Μαλάτειας, είναι ξακουστά σε όλη την Τουρκία για το άρωμα και την πολύ γλυκιά γεύση τους. Η περιοχή που κατοικήθηκε από την εποχή του χαλκού βρίσκεται πάνω στους δρόμους που ενώνουν την Ανατολία με την κεντρική Τουρκία και γιαυτό υπήρξε για αιώνες στόχος επιδρομέων και κατακτητών. Τούρκοι αλεβίτες και Κούρδοι η πλειονότητα των κατοίκων, έχουν μια μακρόχρονη ιστορία αντίστασης στις κεντρικές εξουσίες. Αφότου ο Σελίμ ο Πρώτος, εκστρατεύοντας το 1514 για την κατάκτηση της Περσίας, κυνήγησε τους πληθυσμούς που αρνιόνταν να στρατευτούν καταπνίγοντας στο αίμα την εξέγερση τους, η περιοχή γνώρισε πολλές φορές τις διώξεις των Οθωμανών. Το 1914 η καταστολή μιας εξέγερσης του νεαρού πληθυσμού που δεν ήθελε να καταταγεί και να πληρώνει τους βαρείς φόρους κατά την διάρκεια των βαλκανικών περιπετειών της Πύλης και των προετοιμασιών για τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, χαράχτηκε βαθιά στην συλλογική μνήμη. Η εξέγερση του Μαμανταλί (ή της φυλής των Κασίμογλου, όπως αναφέρεται) πνίγηκε στο αίμα και στις φωτιές που έκαψαν δεκάδες χωριά.

5 Δεκ 2015

Ρίο Ντόσε, Μίνας Ζεράις
Ο θάνατος …του γλυκού ποταμού.


Ο τριάντα τετράχρονος Σαμουέλ Βιέιρα Αλμπίνο, εργάτης χειριστής γεωτρύπανου, στην υπεργολάβο εταιρία Γκεοκοντρόλ, ήταν αγνοούμενος για δεκαπέντε ημέρες. Στις 20 Νοεμβρίου, τα συνεργεία διάσωσης βρήκαν το σώμα του παραχωμένο μέσα στις λάσπες, σχεδόν εκατό χιλιόμετρα μακριά από το σημείο που χάθηκε! Η αναγνώριση έγινε από τα δακτυλικά αποτυπώματα και μόνο έτσι ο Σαμουέλ βγήκε από την λίστα των αγνοουμένων όταν ένα τεράστιο κύμα τοξικής λάσπης και αποβλήτων, σπάζοντας τα φράγματα των τελμάτων, παρέσυρε στο διάβα του ότι έβρισκε μπρος του, ξεκινώντας από τις εγκαταστάσεις του ορυχείου Γκερμάνο. Στην καρδιά της Μίνας Ζεράις, στην νοτιοανατολική Βραζιλία, δίπλα στην Μαριάνα, αποικιοκρατικό κέντρο εξόρυξης χρυσού και κοντά στο Μπέλο Οριζόντε. Ο Σαμουέλ, πατέρας τεσσάρων ανήλικων παιδιών, το μεγαλύτερο δεκατριών χρόνων, από το Μπέλο Οριζόντε, είχε πιάσει δουλειά στο ορυχείο πριν από ένα χρόνο. Την ώρα της καταστροφής, συμμετείχε σε εργασίες ελέγχου των φραγμάτων που ο εργοδότης του ανέλαβε να εκτελέσει βιαστικά για λογαριασμό της πολυεθνικής Samarco. Είναι ένας από τους δεκατρείς επίσημα νεκρούς ενώ οκτώ ακόμα, οι περισσότεροι εργαζόμενοι στο ορυχείο, αγνοούνται.

20 Νοε 2015

Φυλακές Κάστρο-Κάστρο, Λίμα
«Τίποτα δεν με νίκησε, τίποτα δεν με λύγισε !»

Αν δεν κατασκευάσουν κάποια καινούρια δίωξη με άνωθεν εντολή, όπως συνηθίζουν οι δικαστικές αρχές, το ερχόμενο καλοκαίρι ο Βίκτορ Σαβάλα Κατάνιο θα περάσει την έξοδο της φυλακής Μιγκέλ Κάστρο-Κάστρο στην Λίμα, ύστερα από είκοσι πέντε χρόνια εγκλεισμού. Κρατούμενος από τον Ιούνιο του 1991, καταδικασμένος σε εικοσιπέντε χρόνια φυλακή, ο Σαβάλα Κατάνιο βρέθηκε αρχικά για πέντε χρόνια στο κολαστήριο στο Γιαναμάγιο στην επαρχία Πούνο σε υψόμετρο 3800 μέτρων! Σε συνθήκες αφόρητου κρύου αρρώστησε βαριά και μόνο τότε τον κατέβασαν στην κλειστή φυλακή στο Σαν Χουάν ντε Λουριγκάντσο. Πέρασε και από την φοβερή Κάντο Γκράντε, φυλακή στην οποία έγινε το 1992 η μεγάλη σφαγή των κρατούμενων σεντερίστας. Ογδόντα τριών χρόνων σήμερα, με σοβαρά προβλήματα υγείας και προχωρημένη τύφλωση , είναι ένας από τους τριακόσιους, επίσημα πολιτικούς κρατούμενους. Οι περισσότεροι από αυτούς είναι μέλη της ιστορικής ηγεσίας του ΚΚ Περού και στελέχη του ένοπλου τμήματος «Φωτεινό Μονοπάτι» καθώς και της άλλης, μικρότερης, αντάρτικης ομάδας, του κινήματος «Τουπάκ Αμάρου». Οι πιο πολλοί και ειδικά οι ισοβίτες είναι θαμμένοι σε τσιμεντένια κελιά με σκληρότερη την περίπτωση του Γκουζμάν που βρίσκεται στην ναυτική βάση του Καλάο. Ο Σαβάλα Κατάνιο που κατηγορήθηκε ως μέλος της ηγεσίας του κόμματος και του αντάρτικου , γνωστός με το επαναστατικό ψευδώνυμο «Ρολάντο», θεωρήθηκε επικεφαλής της «Λαϊκής Βοήθειας» μιας οργάνωσης περίθαλψης των τραυματιών ανταρτών και των οικογενειών των σκοτωμένων.

6 Νοε 2015

Από τους φτωχομαχαλάδες της Αλτντάγ στα βουνά του Ντερσίμ

του Οζγκιούτς Γιαλτσίν*

Υπάρχουν ορισμένες αναμνήσεις στην ζωή του ανθρώπου. Πολλές είναι απλά αδιάφορες αφηγήσεις για το παρελθόν. Μερικές απ’ αυτές είναι πιο έντονες και καθοριστικές. Σα να λέμε, μου ήρθε μια αλλαγή στην σκέψη και στην συνείδηση σαν αστροπελέκι. Σε τέτοιες στιγμές θα αναφερθώ. Και στην δική μου ζωή υπάρχουν μερικές τέτοιες στιγμές.

Κάποια πράγματα τα κατάλαβα στους δρόμους της Αλτντάγ (1) του τόπου που πέρασα τα παιδικά μου χρόνια. Στους λασπωμένους δρόμους στο Τσιντσίν, στο Τσαλισκανλάρ, στο Γενιντογάν, στον λόφο του Χιντιρλίκ. Σ’ αυτούς τους δρόμους η πιο σκληρή μορφή φτώχειας μας απογύμνωσε από κάθε είδους ρομαντισμό και λεπτότητα. Στους λασπωμένους αυτούς δρόμους όταν χιόνιζε δέκα πόντους χιόνι δεν μπορούσε να βγει αυτοκίνητο. Τα παιδιά έπαιζαν με τρύπια μπαλωμένα πανωφόρια, οι μεγάλοι γυρίζοντας από την δουλειά ψώνιζαν αλλά πάντα οι τσάντες ήταν μισοάδειες. Παντού κυριαρχούσε η φτώχεια.

24 Οκτ 2015

Παλιά Ιερουσαλήμ, Παλαιστίνη
Αγέλες λύκων στην Πύλη της Δαμασκού

Η Πύλη της Δαμασκού θεωρείται η ομορφότερη και η πιο εντυπωσιακή για την αρχιτεκτονική και τον διάκοσμο της από τις ένδεκα πύλες του τείχους της παλιάς πόλης της Ιερουσαλήμ από τις οποίες, επτά είναι ανοιχτές. Στο διάβα του χρόνου η Πύλη αναφέρεται με διάφορα ονόματα. Για τους Άραβες είναι η Μπαμπ αλ Αμούντ, δηλαδή η Πύλη της Στήλης εξαιτίας της ρωμαϊκής μνημείου της νίκης που είχε στηθεί μπροστά της, στην εποχή του αυτοκράτορα Αδριανού. Οι Σταυροφόροι την ονόμασαν Πύλη του Αγίου Στεφάνου και οι Εβραίοι, Πύλη της Ναμπλούς. Οι ιστορικοί ερίζουν για το ποιος την σχεδίασε. Για τους περισσότερους ήταν ο διάσημος μηχανικός Σινάν από την Κωνσταντινούπολη και για άλλους ο Νταρουίς αλ Χαλαμπί από το Χαλέπι Στην σημερινή μορφή της, ολοκληρώθηκε το 1542 και είναι μέρος του τείχους που κτίστηκε με εντολή του Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς, πάνω στα παλιά προχριστιανικά τείχη και αργότερα σε αυτά των Ρωμαίων και των Σταυροφόρων. Η πύλη βρίσκεται στο βορειοδυτικό τμήμα της πόλης στον δρόμο για την Δαμασκό και γι' αυτό έχει επικρατήσει η διεθνής ονομασία της.

9 Οκτ 2015

Τσαλουαουάτσο, Απουριμάκ, Περού
Τι αξίζει ένα ορυχείο χαλκού;

Τα πάντα είναι τεράστια όταν μιλά κανείς για το ορυχείο χαλκού Λας Μπάμπας στην Τσαλουαουάτσο μια μακρόστενη λωρίδα γης στο κέντρο της οποίας βρίσκεται η ομώνυμη πόλη σε ύψος τρεισήμισι χιλιάδων μέτρων. Η Τσαλουαουάτσο είναι μια από τις έξι διοικητικές διαιρέσεις της επαρχίας Κοταμπάμπας, στην περιφέρεια Απουριμάκ στο νότιο ορεινό Περού. Το ορυχείο βρίσκεται στα τρεις χιλιάδες επτακόσια μέτρα ύψος, εκτείνεται σε τριάντα πέντε χιλιάδες εκτάρια και θα είναι έτοιμο να λειτουργήσει στις αρχές του 2016. Υπολογίζεται πως θα παράγει κάθε χρόνο τετρακόσιες πενήντα χιλιάδες τόνους χαλκού, ποσότητα διπλάσια από την μέχρι τώρα συνολική παραγωγή όλης της χώρας. Μαζί θα φέρνει στην επιφάνεια ενενήντα χιλιάδες ουγκιές χρυσό, τετρακόσιες πενήντα χιλιάδες ουγκιές ασήμι και σημαντικές ποσότητες ψευδάργυρου και μολυβδαίνιου.Όπως συνηθίζεται, οι οικονομικοί αναλυτές, χρησιμοποιώντας μαθηματικούς πολλαπλασιαστές υπολογίζουν πως θα προσθέτει 1,4% επιπλέον στο ετήσιο εθνικό εισόδημα του Περού στα είκοσι χρόνια ζωής του. Θα αυξήσει τα φορολογικά έσοδα και θα δημιουργήσει χιλιάδες άμεσες και έμμεσες θέσεις εργασίας. Σε μια περιοχή λοιπόν που θεωρείται η φτωχότερη στο Περού, με το 27% του πληθυσμού να υποσιτίζεται, το 40% των παιδιών κάτω των πέντε ετών να έχουν χρόνια αναιμία και το 24% να είναι αναλφάβητοι θα περίμενε κανείς πως το Λα Μπάμπας θα αντιμετωπίζονταν σαν θεόσταλτο δώρο της Μητέρας Γης. Αντίθετα όμως η μεγάλη πλειοψηφία των ορεσίβιων ιθαγενών Κέτσουα είναι αντίθετοι στο ορυχείο σε πείσμα της εταιρικής προπαγάνδας, των απλόχερων υποσχέσεων και της συνηθισμένης πολιτικής εξαγοράς και εκφοβισμού που χρησιμοποιούν οι μεταλλευτικές πολυεθνικές σε συνεργασία με τις κρατικές αρχές, σε όλο τον κόσμο.

25 Σεπ 2015

Αλ-Χαλίλ, Χεβρώνα, Παλαιστίνη
Η θυσία της Χαντίλ στην οδό των Μαρτύρων

Εκείνο το πρωί, στη γειτονιά Τελ Ρουμέιντα του Αλ Χαλίλ (Χεβρώνα), ο ήχος πολλαπλών ριπών από πραγματικά πυρά βρόντηξε από το σημείο ελέγχου 56 της οδού Σουχάντα. Ο τριάντα-τετράχρονος Φαουάζ Αμπού Άισεχ, που στεκόταν στο τσεκπόιντ γύρω στις οκτώ παρά είκοσι το πρωί, συνόδευε κάποια παιδιά μακριά από το σημείο όπου οι ισραηλινές δυνάμεις ούρλιαζαν στα εβραϊκά στην τρομοκρατημένη Χαντίλ που πήγαινε στη σχολή της. «Της φώναζαν «Πήγαινε πίσω! Πήγαινε πίσω!». Ήξερα ότι δεν μπορούσε να καταλάβει γι’ αυτό της μίλησα στα αραβικά και με άκουσε αμέσως, και την πήρα από την είσοδο, προς την έξοδο του τσεκπόιντ». Σε μια φωτογραφία, η Χαντίλ, με μπούρκα στέκεται με τον Φαουάζ στο πρώτο πλάνο. «Προσπάθησα να της μιλήσω, ήταν τρομοκρατημένη. Δεν ήξερε τίποτα». Ο Φαουάζ παρακάλεσε τους στρατιώτες που πολλαπλασιάζονταν γρήγορα, να του επιτρέψουν να την πάρει μακριά από το τσεκπόιντ, να της εξηγήσει τι συμβαίνει και να αποκλιμακώσει την κατάσταση. «Με άκουσε αμέσως όταν της πρωτομίλησα, αλλά με απομάκρυναν και συνέχισαν να της ουρλιάζουν στα εβραϊκά, τα οποία προφανώς δεν καταλάβαινε».

7 Σεπ 2015

Βρεγμένη η φωτογραφία, βρεγμένος κι εγώ…*

του Νετσμεντίν Γιαλτσικάγια

Το 2003 κατέφυγα στην Ελβετία. Ένα πρωινό ήρθε ο Ιμπραήμ στο στρατόπεδο προσφύγων που έμενα. Μου είπε «Σύντροφε, αποθύμησες το οικογενειακό περιβάλλον;». Ήθελε να με πάρει στο σπίτι του. Έδωσε την διεύθυνση του στην διοίκηση του στρατοπέδου. Βγήκαμε στον δρόμο. Χειμώνας, χιόνια, παγωνιά. Μετά από ταξίδι δυο ωρών με το αυτοκίνητο μου είπε «σύντροφε ήρθαμε».
Έμενε μαζί με την οικογένεια του σε μια μικρή πόλη ανάμεσα στα βουνά, στο La Chaux de Fonds, στο Νοσατέλ. Πάρκαρε το αυτοκίνητο μπροστά σε μια πολυκατοικία και με το ασανσέρ ανεβήκαμε στον πέμπτο όροφο. Μας άνοιξε την πόρτα ένα μικρό κοριτσάκι. Ένα πολύ γλυκό κοριτσάκι. Αεικίνητο, σαν μωρό γαζέλας με κοίταζε δειλά. Διχασμένη ανάμεσα στο να μείνει ή να φύγει, περίμενε.
Μας κοίταζε σαν να ρωτούσε «μπαμπά ποιος είναι αυτός». Της είπε ο μπαμπάς «Τον ξέχασες κορίτσι μου τον θείο Χατζή, που πήγα και τον έφερα από την Γερμανία στο παλιό μας σπίτι;». Χάρηκε και με ενθουσιασμό είπε «αυτός ο θείος είναι, τον θυμήθηκα, σκύψε να σε αγκαλιάσω». Την κοίταξα κατάματα και της είπα «τι να κάνουμε ο θείος είναι πολύ ψηλός» και έσκυψα και την πήρα αγκαλιά. Την γαργάλησα και ξεκαρδίστηκε στα γέλια. Αγκάλιασε με τα χεράκια της τον λαιμό μου. Με φίλησε στα μάγουλα τρεις φορές. Μόλις την κατέβασα από την αγκαλιά μου έτρεξε και κρύφτηκε στο δωμάτιό της. Δεν βγήκε από μέσα αρκετή ώρα… Κάπου κάπου έβγαζε το κεφαλάκι της από την χαραμάδα της πόρτας και μας κοίταζε. Όσα και αν της είπαν η μαμά της και ο μπαμπάς της δεν βγήκε από το δωμάτιο. Δεν άντεξα και πήγα στο δωμάτιό της. Κάθισα στην κουκέτα δίπλα της.

18 Ιουλ 2015

Βέλες, Σκόπια
Ο εφιάλτης του μηχανοδηγού


Η σιδηροδρομική γραμμή που ενώνει την Ελλάδα με την Πρώην Γιουγκοσλάβικη Δημοκρατία της Μακεδονίας και ανεβαίνει προς τον βορρά για να συναντήσει τα σύνορα με την Σερβία ακολουθεί στο μεγαλύτερο τμήμα της τον Αξιό ποταμό που εκεί ονομάζεται Βαρδάρης. Οι σιδηροτροχιές σε αρκετά σημεία βρίσκονται ακριβώς δίπλα στις όχθες του ποταμού άλλες φορές από την ανατολική και άλλες από την δυτική πλευρά ενώ συχνά περνάνε από απόκρημνα υψώματα και απότομες πλαγιές. Αυτή η διαδρομή τον τελευταίο καιρό έχει γίνει ο δρόμος που προτιμάνε οι πρόσφυγες οι οποίοι έρχονται κρυφά από την Ελλάδα και προσπαθούν , διασχίζοντας την χώρα, να συνεχίσουν το απελπισμένο ταξίδι τους προς την βόρεια Ευρώπη. Προτιμούν τον δρόμο των τρένων για να γλυτώσουν τα αστυνομικά μπλόκα στους αυτοκινητόδρομους και τον κίνδυνο να συλληφθούν η και να απελαθούν κακήν-κακώς πίσω στην Ελλάδα. Μεγάλες ομάδες προσφύγων που περιλαμβάνουν ολόκληρες οικογένειες με μικρά παιδιά περπατούν μερόνυχτα, κυρίως από το απόγευμα ως το ξημέρωμα δίπλα και πάνω στις γραμμές, όταν αυτές περνώντας από στενά και δύσβατα μέρη δεν αφήνουν περιθώριο για να περπατήσει κανείς παράλληλα και σε απόσταση ασφαλείας.

27 Ιουν 2015

Βεντιμίλια, βόρεια Ιταλία
Η νύχτα της αμφιβολίας και οι ημέρες της απελπισίας

Αρκετά πριν φανεί το πρώτο φως στον ουρανό, γύρω στις τρεισήμισι την νύχτα ανάμεσα στην Τετάρτη και την Πέμπτη 18 του Ιούνη ξεκίνησε, σύμφωνα με τους υπολογισμούς για την έναρξη της νέας σελήνης, το ραμαζάνι για τους πιστούς μουσουλμάνους στα μεσογειακά παράλια της Γαλλίας. Η παρατήρηση του πρώτου φεγγαριού που σηματοδοτεί την αρχή της μεγαλύτερης γιορτής για τους μουσουλμάνους αποτελεί παραδοσιακά σημείο διχογνωμιών για τον ακριβή χρόνο έναρξης της . Η νύχτα της αμφιβολίας είναι το επίκεντρο ξεχωριστών ερμηνειών και αιτία διαχωρισμών για τους θεολόγους και το ιερατείο από τα πρώτα χρόνια των επιγόνων του Προφήτη. Στην Γαλλία πέρυσι ξέσπασε αντιπαράθεση ανάμεσα στα τζαμιά του βορρά και του νότου για τους τρόπους παρατήρησης και υπολογισμού της νέας σελήνης, σε σημείο που ορισμένοι να μιλούν για κίνδυνο νέων διαιρέσεων στην κοινότητα των πιστών. Παρ’ όλα αυτά, για κάθε ευσεβή μουσουλμάνο η πρώτη προσευχή ακόμα και αν δεν δει με τα μάτια του την μικρή φλούδα της σελήνης στον ουρανό είναι ιερό καθήκον όπου και να βρίσκεται. Ακόμη και πάνω σε μια συστάδα γυμνών βράχων μιας αφιλόξενης μεσογειακής ακτής που την δέρνουν τα κύματα.

13 Ιουν 2015

Κουρουγουάτι, Παραγουάη.
Η ατιμώρητη σφαγή των καμπεσίνος

Ήταν χαράματα Παρασκευής, στις 15 Ιούνη του 2012 όταν μια ομάδα τριακοσίων πενήντα περίπου, πάνοπλων επίλεκτων αστυνομικών συνοδεία ελικοπτέρων περικύκλωσαν τις εγκαταστάσεις στο ράντσο Μορόμπι, μια έκταση δύο χιλιάδων εκταρίων στην ανατολική Παραγουάη κοντά στα σύνορα με την Βραζιλία. Στην περιοχή που είναι γνωστή σαν Μαρίνα Κούε στην περιφέρεια Κουρουγουάτι της επαρχίας Κανιντεγιού. Απέναντι τους βρίσκονταν όχι περισσότεροι από εβδομήντα άνδρες, όλοι τους ακτήμονες αγρότες αποφασισμένοι να αντισταθούν στην εντολή έξωσης. Καρπέρος καμπεσίνος, δηλαδή αγρότες δίχως κανένα δικαίωμα σε γη, είχαν καταλάβει μερικά από τα αγροκτήματα που διαφέντευε η εταιρία Μορόμπι της οικογένειας του Μπλας Ρικέλμε με σκοπό να τα καλλιεργήσουν για να ζήσουν τις οικογένειες τους. Ο Ρικέλμε ένας από τους μεγαλύτερους γαιοκτήμονες της χώρας με αλυσίδα αγροτοβιομηχανικών μονάδων και σούπερ-μάρκετ, είχε και άλλες φορές στο παρελθόν κυνηγήσει καμπεσίνος από τα κτήματα του με την συνδρομή της αστυνομίας και ομάδων από μπράβους. Ο σκληρός γαιοκτήμονας που πέθανε λίγους μήνες μετά, τον Σεπτέμβρη του 2012, υπήρξε για χρόνια πρόεδρος του κυβερνητικού κόμματος Κολοράδο, γερουσιαστής, επικεφαλής του βιομηχανικού επιμελητήριου και κυρίως, επιστήθιος συνεργάτης του δικτάτορα Στρέσνερ. Ο Αλφρέδο Στρέσνερ, ένας από τους μακροβιότερους δικτάτορες στην Λατινική Αμερική, κυβέρνησε με την βία την Παραγουάη επί τριάντα πέντε χρόνια στηριγμένος στον στρατό και στους γαιοκτήμονες στους οποίους, όπως τον Ρικέλμε, παραχώρησε κατά καιρούς μεγάλες κρατικές εκτάσεις. Η συγκεκριμένη ανήκε παλιότερα μέχρι το 1999 στον στρατό και για δέκα χρόνια αποτελούσε αντικείμενο διεκδίκησης ανάμεσα στους Ρικέλμε και τους ακτήμονες.

30 Μαΐ 2015

Βαλπαραΐσο, Χιλή
Τρεις σφαίρες, δύο κηδείες, μια κοινή θυσία


Ήταν μια πολύχρωμη κηδεία που, παρά την αυστηρή παρουσία του επισκόπου Γκονζάλο Ντουάρτε, παραβίαζε το καθολικό εθιμοτυπικό και διασκέδαζε με περιπαικτικό τρόπο την γενική συγκίνηση και την νεανική οργή. Ο δεκαοκτάχρονος Εχιεκέλ Μπορβαράν, ο Κελίτο, όπως ήταν γνωστός στις παρέες του, είχε μια κηδεία ανάλογη της χαρούμενης και ανέμελης, σύντομης ζωής του. Περισσότεροι από χίλιοι, οι πιο πολλοί συνομήλικοι νεαροί και νεαρές, συνόδεψαν την νεκροφόρα που ήταν στολισμένη με πολύχρωμα μπαλόνια από το παρεκκλήσι των Τεσσάρων Ευαγγελιστών στην Κιλπουέ, πόλη στην περιοχή του Βαλπαραΐσο, στο νεκροταφείο του Σεντέρο. Κυριακή 17 του Μάη, λίγο μετά το μεσημέρι. Φρουρά στο φέρετρο στάθηκαν πρόσκοποι όλοι τους με κόκκινες στρογγυλές μύτες σαν αυτές που φορούν οι κλόουν. Αρκετοί νεαροί από το πλήθος κουβαλούσαν κορίνες, μπάλες και άλλα σύνεργα από την ζογκλερική τέχνη των δρόμων. Στην κεφαλή της πομπής προηγούνταν η χαρούμενη φωτογραφία του Κελίτο, σε στιγμές ξεγνοιασιάς, κάθε φορά δηλαδή που έκανε το αγαπημένο του τζάγκλινγκ στους δρόμους της πόλης. Ο νεαρός ερασιτέχνης μαλαμπαρίστας, υπήρξε ένας χαρισματικός και πολύ κοινωνικός έφηβος. Πρωτοετής στο Πανεπιστήμιο του Αγίου Θωμά, στο τμήμα της ψυχολογίας, έπαιζε μουσική με διάφορα όργανα και του άρεσε να μαθαίνει την τεχνική των ζογκλέρ, πετώντας τις μικρές μπάλες καθώς έκανε φιγούρες. Γιος ξυλουργού, είχε τρέξει εθελοντής από τους πρώτους στις ομάδες πυρόσβεσης για να σωθεί η κοιλάδα του Παραδείσου και τα σπίτια των ανθρώπων από την μεγάλη φωτιά τον Απρίλη του 2014. Καθώς μπήκε στο πανεπιστήμιο ήταν πολύ φυσιολογικό να αρχίσει να παίρνει μέρος στις συχνές κινητοποιήσεις των φοιτητών.

16 Μαΐ 2015

Ιμπραήμ Καιπάκαγια
Η ιστορία δύο ασπρόμαυρων φωτογραφιών

Τον Γενάρη εκδόθηκε στην Τουρκία μια φωτογραφική συλλογή σπάνιων και ανέκδοτων εικόνων από την κοινωνική ζωή στην Πόλη την περίοδο 1968-1972. Το άλμπουμ του δημοσιογράφου Γιουκσέλ Χαντσερλί, ξύπνησε μνήμες και θύμισε πρωταγωνιστές εκείνου του καιρού, ειδικά από το τότε ισχυρό επαναστατικό φοιτητικό κίνημα. Σε μια από αυτές τις φωτογραφίες ένας νεαρός απευθύνεται σε μια συγκέντρωση ακτημόνων αγροτών στο καφενείο του χωριού Ντειρμένκιοι στη Σηλυβρία, στα παράλια της θάλασσας του Μαρμαρά. Τότε μια ομάδα φοιτητών έσπευσαν να υποστηρίξουν τις διεκδικήσεις των φτωχών και άκληρων χωρικών της περιοχής. Ο νεαρός ομιλητής ήταν ένας από τους ιστορικούς ηγέτες του επαναστατικού φοιτητικού κινήματος εκείνων των ελπιδοφόρων χρόνων και έμελλε να γίνει αργότερα ένας από τους θρύλους του σύγχρονου τουρκικού κομμουνιστικού κινήματος . Ο Ιμπραήμ Καιπάκαγια δίχως την χαρακτηριστική τραγιάσκα. Ήτανε δεν ήταν τότε εικοσιένα χρόνων στο Ντειρμένκιοι, το οποίο υπήρξε σημείο αναφοράς του αγώνα της φτωχολογιάς στην ύπαιθρο που αγωνίζονταν με καταλήψεις χωραφιών, ενάντια στους αγάδες-τσιφλικάδες και αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για τους επαναστάτες φοιτητές στην Πόλη.

2 Μαΐ 2015

Κατμαντού, Νεπάλ
Η καταραμένη στιγμή που τραντάχτηκε το Έβερεστ

Ο ναός Πασουπατινάθ, αφιερωμένος στην ενσάρκωση του Σίβα, πέντε χιλιόμετρα βορειανατολικά από το κέντρο του Κατμαντού, είναι από τους ιερότερους τόπους για τους ινδουιστές στο Νεπάλ. Κτισμένος στις όχθες του Μπαγκμάτι, του ποταμού που διασχίζει την κοιλάδα, είναι το ανάλογο του ινδικού Βαρανάσι . Δηλαδή ο τελικός προορισμός, κάθε χρόνο, εκατοντάδων υπερήλικων και βαριά ασθενών πιστών, που έρχονται με σκοπό να πεθάνουν εδώ και να αποτεφρωθούν δίπλα στο ποτάμι, το οποίο θα παρασύρει τις στάχτες τους και θα τις φτάσει μέχρι τον Γάγγη. Είναι πεισμένοι πως εάν αφήσουν την τελευταία πνοή και το σώμα τους εκεί, η μετενσάρκωση θα γίνει σε ανθρώπινο σώμα και θα απαλλαγούν από άλλες δοκιμασίες και τιμωρίες. Για τους πιστούς ινδουιστές, είναι ευλογία και τύχη να καεί το σώμα τους σε ένα από τα ghats του Πασουπατινάθ, τα τσιμεντένια βάθρα που βρίσκονται γι’ αυτόν τον λόγο στην όχθη του ποταμού, μπροστά στον ναό.

18 Απρ 2015

Φες, Μαρόκο
Σκληροτράχηλοι … «μπασίστες»!

Το Πανεπιστήμιο Sidi Mohamed Ben Abdellah στη Φες, που φέρει το όνομα σουλτάνου που κυβέρνησε τον 17ο αιώνα, είναι από τα μεγαλύτερα στο Μαρόκο με σχεδόν εβδομήντα χιλιάδες φοιτητές. Οι πρώτες σχολές ιδρύθηκαν τη δεκαετία του Πενήντα, στα χρόνια της ανεξαρτησίας, και εγκαταστάθηκαν σε παλιούς στρατώνες της γαλλικής αποικιοκρατικής κατοχής. Απέχει τρία χιλιόμετρα από το κέντρο της πόλης και διαθέτει τρεις επιστημονικές κατευθύνσεις και πολλές ειδικότητες. Το πανεπιστήμιο είναι γνωστό σαν το τελευταίο μεγάλο οχυρό της επαναστατικής Αριστεράς και η σχολή θετικών επιστημών και τεχνολογίας, το προπύργιό της.

28 Μαρ 2015

Λίμα, Περού
Ώχρα στις τοιχογραφίες …των τρομοκρατών!


Στο ιστορικό κέντρο της Λίμα και σε γνωστούς δρόμους σαν την χιρόν Λάμπα ή την Πούνο, οι περαστικοί με έκπληξη ανακάλυπταν συνεχόμενα πρωινά τον φετινό Μάρτη, πως οι μεγάλες τοιχογραφίες που είχαν συνηθίσει να προσπερνούν, εξαφανίζονταν, η μια μετά την άλλη. Στους τοίχους που πριν φιλοξενούσαν μια πανδαισία χρωμάτων και εντυπωσιακών μορφών κυριαρχούσε ένα μονότονο κίτρινο χρώμα. Η αρχή έγινε με το βλοσυρό πρόσωπο του Τουπάκ Ατάρι, του ηγέτη της εξέγερσης των ιθαγενών στην Βολιβία το 1781 ενάντια στους ισπανούς αποικιοκράτες. Τα περισσότερα έργα, αρκετά από γνωστούς λατινοαμερικανούς καλλιτέχνες, φτιάχτηκαν την περίοδο της δημαρχίας της Σουζάνα Βιγιαράν ανάμεσα στα 2011-2014 και στα πλαίσια του λατινοαμερικάνικου φεστιβάλ αστικού γκράφιτι το καλοκαίρι του 2013. Τα θέματα αρκετών τοιχογραφιών, που αποκαλούνται μουράλες, προέρχονται από την ιθαγενική προκολομβιανή εποχή και την ιστορία της χώρας με τους αγώνες για ανεξαρτησία. Περιλαμβάνουν επίσης εικόνες από την σημερινή περουβιάνικη κοινωνία στις πόλεις και στην ύπαιθρο αλλά και σύγχρονες καλλιτεχνικές αναζητήσεις. Κατά κοινή ομολογία είχαν ζωντανέψει το κέντρο της μεγαλούπολης ακολουθώντας τα ίχνη της ινδιάνικης λαϊκής τέχνης.

14 Μαρ 2015

Πλατεία Χόμαν-Σικάγο
Ένα Γκουαντάναμο στην καρδιά της μεγαλούπολης

Εκεί που συναντιούνται η λεωφόρος Χόμαν με την οδό Φίλμορ, στο Γουέστ Σάιντ στο βόρειο Λοντέιλ, στη δυτική μεριά του Σικάγο, στέκεται ένα μεγάλο ορθογώνιο κτίριο με κόκκινα τούβλα. Μια ανακαινισμένη παλιά βιομηχανική αποθήκη, τμήμα ενός συμπλέγματος αναπαλαιωμένων κτιρίων σε μια έκταση τουλάχιστον πενήντα πέντε στρεμμάτων. Σχεδόν όλα ήταν μέρη του συγκροτήματος της Σίαρς, Ρόμπακ και Σία, της μεγαλύτερης αμερικάνικης εταιρίας λιανεμπορίου σχεδόν για όλο τον Εικοστό αιώνα και μιας από τις εμβληματικές φίρμες του βιομηχανικού Σικάγο.
Η περιοχή από τα τέλη της δεκαετίας του Εξήντα υπήρξε τυπικό τμήμα της ζώνης της σκουριάς, συνεχίζει να είναι βυθισμένη στην ανεργία και στην ακραία φτώχεια, με το 39% των νοικοκυριών να είναι κάτω από το εθνικό όριο. Άλλαξε όψη όμως όταν στη φάση δημιουργίας της στεγαστικής φούσκας οι παλιοί ιδιοκτήτες έριξαν λεφτά για ανακαίνιση και για να χτίσουν νέες κατοικίες. Στο κέντρο του συμπλέγματος το κόκκινο κτίριο εδώ και δεκαπέντε χρόνια χρησιμοποιείται από την αστυνομία του Σικάγο. Σύμφωνα με τις αποκαλύψεις στον Τύπο και στο διαδίκτυο, είναι η έδρα ενός μικρού Γκουαντάναμο στην καρδιά της Αμερικής.

13 Φεβ 2015

Έβρος, ελληνοτουρκικά σύνορα
Ένας μικρός φοίνικας στην όχθη του ποταμού

«Οδηγούσα με το αυτοκίνητο στην αγροτική περιοχή μεταξύ των χωριών Θούριο και Σοφικό Έβρου, περίπου ένα χιλιόμετρο από το ποτάμι. Είμαι κτηνοτρόφος και πήγαινα να φορτώσω ζωοτροφή, που φυλάω συσκευασμένη σε εκείνο το σημείο. Ήταν γύρω στις τρεις το μεσημέρι και δεν είχε ακόμη αρχίσει να σκοτεινιάζει. Προσπέρασα το αντλιοστάσιο και είδα ξαφνικά πίσω στον δρόμο, από τον καθρέφτη, ένα κοριτσάκι να με ακολουθεί. Φορούσε την κουκούλα του μπουφάν του. Δεν έκλαιγε ούτε ήταν βρεγμένη και ούτε μιλούσε ελληνικά. Μου έδειξε προς το αντλιοστάσιο, μέσα στο οποίο βρισκόταν νεκρός ο πατέρας της». Ο Γιώργος Λυμπερακάκης, κτηνοτρόφος και πρόεδρος του δημοτικού διαμερίσματος Σοφικού στον Έβρο, είναι ο άνθρωπος που βρήκε ζωντανή την τετράχρονη και παγωμένο από το κρύο τον τριανταδιάχρονο πατέρα της, πρόσφυγες από τη Συρία, οι οποίοι είχαν περάσει το ίδιο πρωί τα ελληνο-τουρκικά σύνορα, παραμονή Πρωτοχρονιάς. «Το πιο πιθανό είναι να πέρασαν με βάρκα, μαζί με άλλους μετανάστες, τον φουσκωμένο Έβρο. Στη συνέχεια, ο πατέρας φαίνεται ότι πήρε αγκαλιά το παιδί ώστε να διασχίσει το πλημμυρισμένο τμήμα του ποταμού, μέχρι το αντλιοστάσιο. Τα ρούχα του κοριτσιού ήταν στεγνά. Του άνδρα ήταν λασπωμένα και στράγγιζαν. Μέσα στο κτίσμα βρέθηκε μια δεύτερη βρεγμένη παιδική αλλαξιά, σε σακούλα. Η αστυνομία εκτιμά ότι το κορίτσι έμεινε για τουλάχιστον δέκα ώρες δίπλα στον νεκρό πατέρα του. Έβαλα τη μικρή στο αυτοκίνητο, τη σκέπασα με τον πανωφόρι μου, άνοιξα τέρμα το καλοριφέρ και ειδοποίησα τους συνοριοφύλακες». Σε ερώτηση δημοσιογράφου για αν το σοκαρίστηκε απάντησε: «Κοίτα, εγώ έχω ζώα και ζω στον κάμπο. Είμαι συνηθισμένος σε τέτοιες εικόνες. Έχω βρει πολλούς νεκρούς. Πέρυσι βρήκα πνιγμένα δυο παιδάκια. Νωρίτερα, έναν άλλον άντρα πεθαμένο στη σκοπιά ενός εγκαταλελειμμένου στρατιωτικού φυλακίου και μάλιστα το πτώμα του το είχαν φάει τα ποντίκια και οι αλεπούδες. Ζούμε πολλά τέτοια εμείς εδώ στον Εβρο, μη βλέπετε που δεν μαθαίνονται. Αυτό το ποτάμι είναι το ποτάμι της ντροπής για τον πολιτισμό μας...».